ΣΒΥΝΟΣ Γ. , ΚΟΤΣΑΚΗΣ Π. , ΚΕΛΛΗΣ Ε.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΥΡΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ, ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.
Η ανάπτυξη του γυναικείου ποδοσφαίρου σε δημοφιλία και συμμετοχή τα τελευταία χρόνια είναι αξιοσημείωτη. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος αριθμός ποδοσφαιριστριών έχει οδηγήσει σε αύξηση των τραυματισμών του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ΠΧΣ), ειδικά σε έφηβες και νεαρές αθλήτριες. Σκοπός της παρούσας ανασκοπικής εργασίας ήταν να εξετάσει τα κινητικά και κινηματικά χαρακτηριστικά κατά την προσγείωση ύστερα από άλμα βάθους σε ποδοσφαιρίστριες νεαρής ηλικίας, τους παράγοντες που τα επηρεάζουν, καθώς και τη συσχέτιση τους με κίνδυνο τραυματισμού του ΠΧΣ. Αναζητήθηκαν σχετικές μελέτες στις βάσεις δεδομένων PubMed και Google Scholar, με λέξεις κλειδιά «άλμα βάθους», «εμβιομηχανική του γόνατος», «τραυματισμοί ΠΧΣ», «παράγοντες κινδύνου», «κορίτσια», «ποδόσφαιρο». Επιλέχθηκαν επτά έρευνες με έτος δημοσίευσης από το 2011 έως το 2020. Μελετήθηκαν τα δεδομένα 2435 αθλητών και αθλητριών. Από το σύνολο αυτό οι 2255 ήταν κορίτσια, προέφηβες, έφηβες και νεαρές ενήλικες αθλήτριες (9-21 ετών). Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων ασχολούταν με το άθλημα του ποδοσφαίρου. Διαπιστώθηκε ότι η μειωμένη απόσταση μεταξύ των γονάτων, η μικρή κάμψη γόνατος και κορμού, οι μεγάλες δυνάμεις κάθετης αντίδρασης του εδάφους, οι αυξημένες ροπές δύναμης στο γόνατο κατά την απαγωγή του και η ασυμμετρία φορτίου μεταξύ των κάτω άκρων κατά την αρχική φάση προσγείωσης αυξάνουν τον κίνδυνο για ρήξη του ΠΧΣ. Επίσης, η ηλικία και η ωρίμανση, το φύλο, η κόπωση καθώς και νευρομυϊκές ιδιότητες φαίνεται να επηρεάζουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά, σε αντίθεση με τη δύναμη των κάτω άκρων και το αγωνιστικό επίπεδο που δεν ήταν καλοί παράγοντες πρόβλεψης της βλαισότητας του γόνατος. Συνεπώς, προγράμματα πρόληψης που εστιάζουν σε τεχνικές προσγείωσης για την ομαλή απορρόφηση των δυνάμεων, όπως η αυξημένη απόσταση μεταξύ των γονάτων και η ομοιόμορφη κατανομή των επιβαρύνσεων στα κάτω άκρα, προτείνεται να έχουν θέση στην προπόνηση των κοριτσιών ανεξάρτητα από το αγωνιστικό τους επίπεδο, πριν από την είσοδό τους στην εφηβεία, όπου οι τραυματισμοί στον ΠΧΣ αυξάνονται δραματικά. Επιπλέον, συστήνεται τα προγράμματα αυτά να εισάγονται και σε καταστάσεις κόπωσης των αθλητριών. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι το άλμα βάθους ως τεστ αξιολόγησης των αθλητριών που βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού στον ΠΧΣ, ίσως να είναι αποτελεσματικότερο στην ανίχνευση μικρότερης ηλικίας και λιγότερο προπονημένων κοριτσιών, παρά νεαρών ενηλίκων που πιθανόν να εκτελούν και προγράμματα πρόληψης.
